نویسنده: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون




 

هسته زمین داخلی‌ترین ناحیه‌ی این سیاره است. برخی اطلاعات در مورد آن در مقاله زیر خلاصه شده است.
هسته زمین هم حالت جامد دارد و هم مذاب، و گروهی بر این عقیده‌اند که به تدریج در حال خنک شدن می‌باشد. ترکیب آهن ـ نیکل در داخل علت ایجاد میدان الکترومغناطیسی تولید شده در اطراف این سیاره و فعالیت‌ زمین لرزه‌های متداوم مشاهده‌ شد‌ه است. زمین، سیاره‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم، سومین سیاره از سمت خورشید است. زمین نه تنها بزرگترین سیاره زمین سان (عطارد، زهره، زمین و مریخ را سیارات زمین‌‌‌سان گویند (Terrestrial Planet در منظومه شمسی است، بلکه از نظر جرم، قطر و تراکم دارای رتبه می‌باشد. سیاره ما، زیستگاه میلیون‌ها گونه‌ی زنده است و تنها سیاره شناخته شده می‌باشد که وجود حیات در آن تأیید می‌شود. و 50ر4 میلیارد سال پیش شکل گرفته است، این زیست کره همواره اتمسفر و شرایط غیرحیاتی را تغییر داده است. وجود موجودات هوازی، لایه اوزون، و میدان مغناطیسی، همگی باعث شده‌اند که این سیاره منحصر بفرد باشد.

اطلاعاتی مهم

سطح بیرونی سیاره و یا پوسته آن از تعدادی قطعه و یا صفحات تکتونیکی تشکیل شده است. این صفحات بر روی لایه‌ای که توسط 71% آب و 29% خشکی پوشیده شده‌ است، جابجا می‌شوند. لایه‌ی داخلی به طور مداوم فعال بوده و متشکل از گوشته جامد، هسته بیرونی مایع و هسته داخلی که غنی از آهن است و دلیل اصلی میدان مغناطیسی تولید شده در اطراف این سیاره نیز می‌باشد. منابع معدنی سیاره، عناصر زیست کره و تأثیر متقابل آنها، و همچنین وجود آب موجب بقای گونه‌های مختلف حیات می‌شوند.

ترکیب

زمین شبه کره‌ایست (بیضوی دوار) که از قطبین پَخ بوده و جسمی است کروی که در اطراف خط استوا برآمده می‌باشد. این سیاره با جرمی معادل 1024× 98ر5 کیلوگرم، از آهن، اکسیژن، سیلیس، منیزیم، گوگرد، نیکل، کلسیم، آلومینیوم، و مقدار ناچیزی از عناصر دیگر تشکیل شده است. هسته عمدتاً متشکل از آهن، نیکل و سولفور می‌باشد. فضای داخلی آن به لایه‌های فیزیکی و شیمیایی تقسیم شده‌ که هر یک خواص منحصر به فرد خود را دارند. پوسته جامد بیرونی، توسط یک گوشته جامد که طبیعتاً بصورت گرانرو یا لزج است، در جای خود نگه داشته می‌شود. در زیر این منطقه گوشته، یک بخش بیرونی مایع قرار دارد که قسمت جامد درونی را در بر می‌گیرد و سرعت زاویه‌ای را نشان می‌دهد. این دو لایه کل هسته‌ی سیاره زمین را تشکیل می‌دهند.

میزان گرمای هسته چقدر می‌باشد؟

مرکز درونی سیاره‌ی ما درجه حرارتی دارد که می‌تواند فراتر از 33ر1034 درجه‌ی فارنهایت (85ر5726 درجه سانتیگراد) افزایش یافته، و فشار تولید شده می‌تواند به بیش از 300 گیگا پاسکال برسد. فعالیت‌های آتشفشانی و امواج لرزه‌ای از این شرایط غیر متعارف ناشی شده و بر این امر تأثیر می‌گذارند. شعاع آن حدوداً 1220 کیلومتر بوده، و عمدتاً متشکل از یک آلیاژ آهن ـ نیکل می‌باشد. عموماً اعتقاد دارند که درجه حرارت درونی آن شبیه سطح خورشید است. در واقع شناخت بسیار کمی از بخش درونی آن وجود دارد. گروهی معتقدند که این منطقه به تدریج خنک شده و به یک لایه‌ی خالص همگن تبدیل می‌شود. با این حال، زلزله شناسان پرده از این موضوع بر می‌دارند که این امر، عبور امواج لرزه‌ای را با سرعت و در تمام جهات مقدور می‌سازد. عموماً بر این عقیده‌اند که مرکز مذاب درونی از لایه‌هایی تشکیل شده است. هر کدام از این لایه‌ها، توسط نوعی منطقه انتقال، از یکدیگر جدا می‌شوند.

چرا هسته آن قدر داغ است؟

مرکز بیرونی توانایی اجاز‌ه دادن به عبور امواج برشی (موج S) را نداشته و از این رو عموماً امواج تراکمی (موج P) در این منطقه مشاهده می‌شوند. ترکیب قسمت داخلی متشکل از یک آلیاژ نیکل-آهن، است که باعث گرمای شدید این منطقه می‌گردد. این عناصر مدام در درجه بالایی که در درونشان «مسدود شده» گرم می‌شوند، که حتی محتوای آهن در فشار بسیار بالای تولید شده، ذوب می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که یک سوپر چرخش از امواج لرزه‌ای در درون هسته داخلی وجود دارد، و این خاصیت عامل یک درجه چرخش اضافی در هر سال است. ترکیب و حرارت به دام افتاده در این منطقه عاملی است که به دلیل یک عمل دینامو، میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند. عمل دینامو در داخل سطح بیرونی مایع، بوجود می‌آید.
این مطلب خلاصه‌ی کوتاهی در مورد هسته زمین بود. به منظور دست یافتن به دانش عمومی در مورد سیاره‌مان و مشکلاتی که با آن مواجه می‌باشد، مطلع شدن از این موضوع دارای اهمیت است.